Dossier Turnmisbruik

Het dossier over het Structurele Turnmisbruik in Nederland in een documentaire zoals het nog niet eerder is vertoond.

Het is misschien wel het Sport Nieuws van het jaar 2020 waarin Nederlandse Top Turnsters hun verhaal naar buiten hebben gebracht over het stelselmatige misbruik wat heeft plaatsgevonden tijdens hun trainingen door hun coaches. Aanleiding voor de verhalen van de turnsters, die allen tot de Nederlandse top behoorden, was een groot onderzoek van het Noordhollands Dagblad over de turncultuur in Nederland. Turncoach Gerrit Beltman gaf tegen die krant toe dat hij jonge turnsters fysiek en mentaal heeft mishandeld en vernederd. “Ik sloeg daarin door, dacht dat het de enige manier was om een topsportmentaliteit te kweken”, zei Beltman, die al bijna tien jaar geen coach meer is in Nederland.

In het Noordhollands Dagblad kwamen tien turnsters anoniem aan het woord over de turncultuur. Zij werden door meerdere coaches uitgescholden voor dikke koe, vet varken of zeug, vernederd, gemanipuleerd en gescheiden van hun ouders. Meerdere van hen meldden zich daarna met hun verhaal op Instagram, onder de hashtag #dossierturnmisbruik. Ook andere turnsters sloten zich daarbij aan. Daarna is er in de media aandacht geweest voor deze zaak en zijn een aantal turnsters hierover geïnterviewd.

Een foto van coach Gerrit Beltman met een pupil.

Een belangrijk onderscheid met eerder vertoonde portretten is dat deze documentaire een docudrama zal worden waarin het totaalbeeld zichtbaar zal worden. En waarin veel partijen aan het woord komen die allen een belangrijk puzzelstukje zijn. Op verzoek en in overleg met de Turnsters zullen van een aantal situaties waarin het misbruik plaatavond reconstructies gemaakt worden. Om werkelijk de ernst van de mishandelingen en grensoverschrijdingen duidelijk te maken die hebben plaatsgevonden in de turnhallen en kleedkamers. Doordat de getuigenissen nu plaatsvinden door volwassen vrouwen vergeten velen dat de getuigenissen die gegeven worden, plaatsvonden bij jonge, kwetsbare meisjes tussen de 10 en 18 jaar.

Ook worden de getuigenissen gegeven in de vorm van 'alleen maar woorden' maar wat moet het publiek zich voorstellen bij de mishandelingen in Topsport? Woorden als vernedering, voortdurende intimidatie, manipulatie, mishandeling en grensoverschrijding zijn woorden die eigenlijk een héle wereld bevatten. Die nog steeds niet kunnen duiden wat het écht was. Een wereld die niet is verdwenen doordat zij nu volwassen zijn. Als je zichtbaar kan maken wat er wérkelijk gebeurde onder toeziend oog van alle andere turnsters die voorbereid werden op het NK en WK dan ga je begrijpen hoe ongelooflijk dit is geweest en hoe destructief voor de verdere ontwikkeling van deze vrouwen. Waar ook psychologen hun verhaal over zullen doen die met deze vrouwen hebben gewerkt. Een groot aantal turnsters willen hieraan meewerken en zijn blij, hoe gek het ook klinkt, dat hun verhaal en ervaringen, verbeeld gaan worden.

Het onzichtbare wordt zichtbaar

Want hoe maak je zichtbaar wat de betekenis is van een voortdurende intimidatie en voortdurende dreiging? Coaches die stoelen naar je gooien, je aan je haren door de turnhal sleuren omdat je een oefening niet naar tevredenheid hebt uitgevoerd? Of je staat onzeker op de evenwichtsbalk, bang voor een nieuwe oefening. Je staat moed te verzamelen en de trainer loopt langs en tikt je in de knieholte. Je valt en vervolgens schreeuwt hij naar je; 'Blijf nou eens met je poten op die balk staan! Weet je, rot ook maar op naar de kleedkamer, ik kan je rotkop niet meer zien!'. In die kleedkamer kun je je nergens verstoppen en wacht je bang tot de trainer binnen zal komen en je verrot gaat schelden met zijn neus tegen jouw neus.

Inmiddels heb je geleerd om je gevoel helemaal uit te schakelen en uit je lijf te vertrekken en te vluchten naar een andere wereld. Zodat je zo min mogelijk hoort en meemaakt hoe hij tegen je tekeer gaat...'.

Dit vertellen de volwassen vrouwen tegen ons. Maar niemand lijkt nu, in 2020, écht te beseffen dat het zó ernstig was. En dat het daarom voor de turnsters ongelooflijk is dat bepaalde coaches gewoon mogen blijven werken terwijl er een onderzoek lopende is naar de ruim 150 meldingen over grensoverschrijdend gedrag.

De turnsters hebben zelf om deze reconstructies gevraagd zodat duidelijk wordt dat dit nooit meer mag gebeuren en dat hun klacht serieus genomen moet worden. De coaches en trainers die bekennen dat zij wel eens over de grens zijn gegaan zeggen in de media dat zij inderdaad één of twee keer een vaderlijke klap hebben gegeven die te ver is gegaan. De turnsters kijken met een zekere verbijstering naar deze verklaringen omdat deze trainers of coaches niet vertellen dat zij veel meer gedaan hebben. Daarin voelen zij zich totáál ontkend en herhaald zich datgene wat in de turnhal ook gebeurde.

Voor deze docudrama zijn wij daarom ook in gesprek met psychologen die deze turnsters hebben behandeld en laatst een petitie zijn begonnen: Sportpsychologen voor een veilig sportklimaat. Ook zijn er die week twee moties aangenomen in de Kamer op verzoek van Tweede Kamerleden die deze vrouwen ook hebben gesproken. Het gaat om de volgende moties:

Het openstellen van het Schadefonds Geweldsmisdrijven voor de turnsters. Lees goed: Geweldsmisdrijven.

En een motie voor acute en adequate hulp omdat velen van deze jonge turnsters grote problemen hebben. Groot aantal kan niet meer werken en aantal hebben ernstige last van suïcidale stemmingen.

Deze vrouwen moeten geholpen worden zonder dat zij zelf moeten gaan zoeken én betalen terwijl zij niet kunnen werken. En de hulp daardoor ook niet kunnen betalen.

Het verhaal verteld vanuit alle perspectieven

De psychologen willen graag uitleggen wat er gebeurd als je jonge kinderen in hun ontwikkeling zo afbrandt en mishandelt en er maar één ding telt; de Topsport. Ook wil de Haptonoom die uiteindelijk een aantal turnsters écht heeft kunnen helpen, vertellen over de continue hyperventilatie die deze meiden alsmaar hebben en zijn gaan normaliseren. En onderwijl allerlei fysieke klachten hadden en alsmaar dachten dat het aan hen lag.

Ouders willen graag meewerken en komen aan het woord. Ouders die maar niet begrepen waarom hun dochters, beiden in het NK team turnen, niet tegen elkaar spraken of chagrijnig waren als de trainer hun naar huis bracht en kwam ophalen. En als deze ook nog eens bleef eten. Een aantal begrepen hun dochters niet dat zij niet gewoon dankbaar waren voor de extra aandacht van trainer. Of als hun dochters een voorrangspositie kregen als zij bij de trainers een tijd in huis mochten blijven zodat zij nog meer aandacht kregen...

Een aantal jonge turnsters waren er zelfs van overtuigd dat de trainer camera's en microfoons in hun huis had geplaatst. Waardoor zij niets tegen hun ouders durven te vertellen. Wat niet waar was maar wat wel de ernst van de situatie aangeeft.

Die jonge turnsters van toen, inmiddels volwassen vrouwen, hebben vandaag de dag nog steeds last van de behandeling die zij hebben meegemaakt. Hoe deze last is ontstaan en waarom het volkomen begrijpelijk is dat deze last er nu nog steeds is, zal deze docudrama duidelijk maken.

Wij denken aan de vorm waarbij de turnsters, hun ouders, psychologen, directeur van de Bond, Tweede Kamerleden, journalisten, trainers en coaches, hun verhaal doen waardoor het hele verhaal in beeld komt. Onderwijl zie je de voorbereidingen die de turnsters treffen om hun verhaal te reconstrueren. Waarbij zij bijgestaan worden door psychologen en waarbij zij mee zullen kijken op de set of het écht zo wordt gereconstrueerd dat er recht wordt gedaan aan hun verhaal.

Een mooie, bijzondere en heftige documentaire die recht doet aan dit enorme en grootse misbruik in de Topsport van Turnen waarbij zoveel mensen ook hebben weggekeken en een aantal dit nog steeds doen. Wij denken op basis van alle gesprekken die wij nu hebben dat dit verhaal verteld moet worden om de schaduwkant van Topsport duidelijk te maken en dat ten alle tijden moet worden voorkomen dat kinderen worden mishandelt voor het behalen van Topprestaties.